parlam.kz, 26 октября

Председатель Сената Парламента Республики Казахстан Касым-Жомарт Токаев выступил на открытии международной научно-практической конференции "ООН и ЮНЕСКО: 70 лет созидания" в Евразийском национальном университете им. Л.Н. Гумилева. Речь Спикера верхней Палаты казахстанского Парламента была посвящена роли ООН как крупнейшей международной организации, внесшей выдающийся вклад в дело сохранения мира, безопасности и стабильности.
"Уникальность ООН, - отметил Спикер, - в том, что она занимается актуальными для всего человечества проблемами и вырабатывает согласованные подходы к их решению на основе Устава организации".
В выступлении сделан обзор инициатив Казахстана в качестве активного участника глобального диалога по вопросам безопасности, мира и развития. В частности, высказанное Президентом Н.Назарбаевым предложение о созыве Совещания по взаимодействию и мерам доверия в Азии "сегодня стало признанным фактором международной жизни". Казахстан получил признание как лидер антиядерного движения. В авторитетную площадку диалога политических и религиозных деятелей превратился Съезд лидеров мировых и традиционных религий, в работе которого в этом году принял участие Генеральный секретарь ООН. В качестве кандидата в непостоянные члены Совета Безопасности ООН на 2017-2018 годы Казахстан акцентирует внимание международного сообщества на проблемах терроризма, наркотрафика, энергетической и продовольственной безопасности, дефицита водно-энергетических ресурсов и торговли людьми.
Спикер подробно остановился на идеях, высказанных Главой государства Н.Назарбаевым с трибуны 70-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН. Президент Казахстана предложил отказаться от "рутинного предупреждения и преодоления последствий войн и конфликтов", а также разработать План Глобальной Стратегической Инициативы - 2045 к столетию ООН и концепцию "Новое Будущее". Отмечена актуальность инициативы Президентаоб учреждении под эгидой ООН единой мировой антитеррористической сети.
Председатель Сената обратил внимание участников конференции на то, что Устав ООН, являющийся основой международного права, "содержит противоречивые положения, которые осложняют толкование ряда международных событий и конфликтов". В первую очередь, это касается принципов территориальной целостности и права наций на самоопределение. Казахстан, отметил Спикер, не признал в качестве государств Косово, Абхазию и Южную Осетию, поскольку "выступает за верховенство принципа территориальной целостности государств".
Отдельно К. Токаев остановился на реформе ООН, подчеркнув, что это трудный процесс, который, несмотря на разногласия между государствами все же продвигается вперед. "Понимание реформирования организации в полной мере присутствует в ООН, поэтому Генеральный секретарь Пан Ги Мун предложил целый ряд мер по усовершенствованию миротворческой деятельности ООН. Спикер Сената считает, что, несмотря на недостатки, ООН является безальтернативной и уникальной организацией. Благодаря именно ООН Казахстан стал полноправным субъектом международного права, принимает участие в мировых делах по вопросам безопасности и развития. ООН, отметил К. Токаев, - это все мы, то есть мировое сообщество наций, поэтому от нас всех зависит будущее всемирной организации.
К.Токаев рассказал участникам конференции о своем опыте работы в 2011-2013 годах на постах Заместителя Генерального секретаря ООН, Генерального директора отделения ООН в Женеве, Генерального секретаря Конференции по разоружению. Спикер напомнил, что Женевское отделение является глобальным центром международной активности, где осуществляется политическое, административное, протокольное, конференционное и информационное обеспечение около 10 тысяч международных мероприятий ежегодно, а также координирование деятельности более 70 структур и подразделений ООН по всему миру.
Принятое в 2012 году на министерской конференции в Женеве коммюнике "Группы действий по Сирии" остается единственной договоренностью по сирийскому конфликту. Важным направлением деятельности Женевского отделения ООН стали консультации по иранской ядерной программе.
Как подчеркнул Спикер, только под эгидой ООН сообщество наций способно выработать эффективные коллективные ответы на глобальные вызовы. "В наших общих интересах продолжать работу по укреплению ООН как общечеловеческого достояния, которым мы должны дорожить", - отметил он. Выступление видного дипломата и политика К. Токаева изобиловало интересными фактами и сравнениями, что привлекло повышенное внимание к нему многочисленной аудитории студентов, преподавателей, аккредитованного в Астане дипломатического корпуса.

-----

Выступление Председателя Сената Парламента Республики Казахстан Касым-Жомарта Токаева на открытии международной научно-практической конференции "ООН и ЮНЕСКО: 70 лет созидания" в Евразийском национальном университете им. Л.Н. Гумилева
parlam.kz, 26 октября

Құрметті Ерлан Бәтташұлы! Құрметті конференция қатысушылары! Ең алдымен, баршаңызды Біріккен Ұлттар Ұйымының мерейтойымен құттықтаймын. БҰҰ үлкен межеге жетті, 70 жылдығына келді. Бұл – тарихи оқиға, өйткені БҰҰ бұл біздің ортақ ұйымымыз. БҰҰ-ның арқасында Қазақстан егеменді ел мәртебесіне ие болды, бүкіл дүниежүзінде мойындалды. Сондықтан, бүгінгі отырыстың тақырыбы өте орынды және өзекті деп санаймын.
Кезінде белгілі британдық дипломат Уркварт "БҰҰ – ХХ ғасырдағы адамзат баласының ең үздік өнертабысы болып табылады" деп айтқан еді. Мен бұл сөзбен толық келісемін. БҰҰ – бұл бірегей, баламасы жоқ ұйым.
Біріккен Ұлттар Ұйымы қалай құрылды, Ұйым Жарғысының мәтіні бойынша қандай таластар мен келіссөздер болды, Кеңес одағы, Америка Құрама Штаттары мен Ұлыбритания Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік кеңесінің құрамы және оның қағидаттары жөніндегі шешімді қалай қабылдады, тұтастай алғанда, ұйымның атауы қалай пайда болды – міне, осының барлығы өз алдына бөлек айтылатын қызықты дәрістің тақырыбы.
Ал, бүгін мен осы жаһандық ұйымның қазіргі әлемдегі орнына тоқталып өтсем.
Біріккен Ұлттар Ұйымы қазіргі заманның ең өзекті мәселелері бойынша келіссөздер мен пікірталастар жүргізіп, салмақты тұжырымдар ұсынудың әмбебап және теңдессіз алаңы ретінде бейбітшілікті, қауіпсіздікті және тұрақтылықты сақтау ісіне айрықша үлес қосты.
Екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін құрылған Біріккен Ұлттар Ұйымы жаңа әлемдік тәртіпті, Ялта жүйесін қалыптастыруға айрықша ықпал етті. Қырғи-қабақ соғысқа қарамастан, бұл жүйе жаһандық тепе-теңдікті сақтап, жаңа әлемдік соғысқа жол берген жоқ.
Қазіргі әлем тәртібі, әрине, кемеліне жеткен жоқ, дүниежүзін қарама-қайшылықтар, сын-қатерлер мен түйіні шешілмеген мәселелер жайлаған. Алайда, Біріккен Ұлттар Ұйымы болмаса, жаһандағы жағдай әлдеқайда мүшкіл, адамзаттың өмірі мен амандығы үшін әлемде анағұрлым қауіптірек болатыны даусыз. Халықаралық жанжалдарды реттеу, қарулануды бақылау, ядролық қаруды таратуға жол бермеу, жаһандық климаттың өзгеруіне, қоршаған ортаның ластануына, кедейшілікпен және індеттермен күреске, киберқылмысқа, есірткі тасымалына және адамдар саудасына қарсы әрекет ету мәселелері - Біріккен Ұлттар Ұйымының күн тәртібінде. Бұл мәселелерді Біріккен Ұлттар Ұйымының күшінсіз шешу мүмкін емес, себебі бұл жерде ауқымды халықаралық іс-қимылдар қажет.
Біріккен Ұлттар Ұйымының іргесі қаланған сәтте (1945 жылы) 51 ғана мүше-мемлекет болса, бүгінде олардың саны 193-ке жетті. Бұл Біріккен Ұлттар Ұйымының беделі мен ықпалының ұдайы артып отырғанын көрсетеді. Қазақстан 1992 жылы 2 наурызда Біріккен Ұлттар Ұйымына 168-ші мемлекет болып қосылып, халықаралық құқықтың толық құқықты мүшесіне айналды.
Біріккен Ұлттар Ұйымының құрамына экономикалық әлеуеті мен саяси сипаты жағынан әркелкі мемлекеттер кіреді. Алып және шағын, бай және кедей елдер, демократиялар мен монархиялар, теократиялық және зайырлы жүйелер, халық тығыз орналасқан және халқы аз елдер бар. Мемлекеттердің даму деңгейін теңестіру Біріккен Ұлттар Ұйымының негізгі міндеті болмаса да, кедейшілік жайлаған, қанды соғыстар мен қақтығыстар жүріп жатқан халі мүшкіл елдер әлемдік ұйымның саяси, экономикалық, техникалық және гуманитарлық көмегіне сенім арта алады. Көптеген дамушы мемлекеттер осындай көмекке мұқтаж. Ұлыбританияның Халықаралық даму министрлігінің мәліметіне сәйкес жер шарының ең кедей бөлігі қақтығыстар орын алған мемлекеттерде тұрады. Дүниежүзілік банкінің мәліметтері бойынша кіріс деңгейі төмен, жағдайы тұрақсыз немесе дау-жанжалдарды басынан өткеріп жатқан бірде-бір мемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының 2000 жылы адамзаттың стратегиялық міндеті ретінде жариялаған "Мыңжылдық дамудың ешбір мақсатына қол жеткізе алмаған".
Біріккен Ұлттар Ұйымы барша адамзатқа ортақ өзекті мәселелермен айналысады, Ұйымның Жарғысы негізінде оны шешу жолдарын ұсынады. Бұл – Біріккен Ұлттар Ұйымының бірегейлігі.
Халықаралық құқыққа арқау болған Ұйымның Жарғысында дүниежүзілік ұйымның басты мақсаттары көрсетіледі. Олар - халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау, басқыншылық әрекеттерін жою, халықаралық жанжалдарды бейбіт жолмен шешу, халықтардың өзара теңдігі мен өзін өзі билеу қағидаттарын құрметтеу негізінде ұлттар арасындағы достық қатынастарды дамыту, кең ауқымды халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру, адам құқықтарын және оның негізгі еркіндіктерін қорғау.
Сонымен қатар, Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында бірқатар халықаралық оқиғалар мен жанжалдарды түсіндіруде қарама-қайшы пікірлер тудыратын ережелер де жоқ емес. Ең алдымен, бұл мемлекеттердің аумақтық тұтастығы мен ұлттардың өзін-өзі билеу құқығына байланысты.
Ұлттардың өзін-өзі билеу құқығына сәйкес Азиядағы, Африкадағы, Латын Америкасындағы отар елдер және КСРО-ның бұрынғы одақтас республикалары тәуелсіздік алды, соңғы жылдары ғана Шығыс Тимор мен Оңтүстік Судан Біріккен Ұлттар Ұйымының мүшесі атанды. Алайда, өзінің тәуелсіздігін жариялап, жүзден астам мемлекет мойындаған Косово сол күйі Біріккен Ұлттар Ұйымының мүшелігіне өткен жоқ, соған сәйкес халықаралық құқықтың толық құқықты мүшесі атанбады, өйткені Қауіпсіздік Кеңесінің екі тұрақты мүшесі – Ресей мен Қытай, сондай-ақ өзге де бірқатар елдер, солардың қатарында Қазақстан да оны мемлекет деп мойындаған жоқ. Сонымен бірге, Қазақстан Абхазия мен Оңтүстік Осетияның егемендігін де мойындамағанын назарға алу қажет, себебі біз мемлекеттің аумақтық тұтастығы қағидатының үстемдігін жақтаймыз.
Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының арқасында халықаралық құқықтың белсенді мүшесі атанып, соғыс және бейбітшілік мәселелері жөніндегі жаһандық диалогке қатысу мүмкіндігіне ие болды. Бұл деректі біз ешқашан ұмытпауымыз қажет.
Наша страна дебютировала в ООН в 1992 году. Выступая на 47-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН, наш Президент высказал предложение созвать Совещание по взаимодействию и мерам доверия в Азии.
Надо сказать, что подобная идея создания системы коллективной безопасности в Азии была высказана еще в начале 70-х годов советским руководителем Л.Брежневым во время визита в Нью-Дели. Но тогда инициатива СССР повисла в воздухе из-за сопротивления Китая и США.
Что касается предложения Президента Нурсултана Назарбаева, то оно было поддержано практически всеми азиатскими государствами. Почему это произошло?
Во-первых, с предложением укрепить азиатскую безопасность выступил авторитетный руководитель молодого государства, не претендующего на глобальное лидерство. Во-вторых, Казахстан уже к тому времени без предварительных условий и оговорок отказался от ядерного статуса и присоединился к Договору о нераспространении ядерного оружия, а наш Президент еще в советский период своим указом закрыл Семипалатинский ядерный полигон, что является первым и последним случаем в мировой практике. В-третьих, инициатива исходила от ключевого государства Центральной Азии, ответственно относящегося к своим международным обязательствам. В-четвертых, инициатива была поддержана ООН.
В результате 10-летней интенсивной дипломатической работы в 2002 году в Алматы состоялся Первый саммит Совещания по взаимодействию и мерам доверия в Азии. Инициатива стала набирать обороты, и после Четвертого саммита в Пекине в 2014 году СВМДА вобрало в себя 26 азиатских государств с населением 3,5 млрд человек и 90 процентами территории всего азиатского контингента. Инициатива нашего Президента сегодня стала осязаемым, признанным фактором международной жизни.
Казахстан в мировом сообществе рассматривается как лидер нераспространения ядерного оружия. В этом несомненная заслуга Главы государства. Обладая четвертым по мощности ракетно-ядерным потенциалом на планете, то есть 1216 ядерными боеголовками, что превышало арсеналы таких стран, как Великобритания, Франция, Китай, вместе взятых, Казахстан отказался от такого статуса, присоединился к Договору о нераспространении ядерного оружия.
В 1996 году, будучи министром иностранных дел, я по поручению Главы государства подписал в стенах ООН Договор о всеобщем запрещении ядерных испытаний, в 2005 году в Семипалатинске - Договор о создании зоны, свободной от ядерного оружия, в Центральной Азии. Данная акция была должным образом оценена в ООН.
В 2009 году Генеральная Ассамблея ООН по инициативе Казахстана приняла резолюцию о провозглашении 29 августа, дня закрытия Семипалатинского полигона, Международным днем действий против ядерных испытаний.
Отдельно хотел бы упомянуть инициативу казахстанского лидера о созыве Съездов лидеров мировых и традиционных религий. Данный форум крайне актуален в связи с резкой активизацией религиозного экстремизма во всем мире. В этом году в Астане успешно прошел V Съезд лидеров мировых и традиционных религий, на котором состоялись серьезные дискуссии по острейшим проблемам современности, выработаны рекомендации по разрешению конфликтных ситуаций. В форуме впервые принимал участие Генеральный секретарь ООН.
Хотел бы также напомнить об успешной реализации таких Казахстанских инициатив, как создание Регионального центра по превентивной дипломатии в Центральной Азии; формирование Специальной программы ООН для экономик Центральной Азии (СПЕКА); создание региональных миротворческих сил с участием казахстанского батальона "Казбат" под эгидой ООН, учреждение Банка низкообогащенного урана под эгидой МАГАТЭ.
Сегодня Казахстан признан в мире как государство, обладающее авторитетом и влиянием в международном сообществе, как страна, выступающая за мир и безопасность, неуклонно выполняющая свои международные обязательства. Поэтому Казахстан выдвинул свою кандидатуру на место непостоянного члена Совета Безопасности ООН на 2017-2018 годы. Избрание Казахстана в СБ ООН дало бы возможность привлечь внимание международного сообщества к таким проблемам региона, как борьба с терроризмом и наркотрафиком, энергетическая и продовольственная безопасность, дефицит водно-энергетических ресурсов, религиозный экстремизм и торговля людьми.
Құрметті қатысушылар!
Біріккен Ұлттар Ұйымының 70 жылдық ғұмырында әлем айтарлықтай өзгерді: ондаған жаңа мемлекеттер пайда болды, адамзат ғылыми-техникалық ілгерілеуге қол жеткізді.
Сондай-ақ, соғыс, жұмыссыздық, аштық, індет, кедейшілік және теңсіздік сияқты ескі түйткілдер де толық шешімін тапқан жоқ.
Соғыстан кейінгі қақтығыстар барысында 100 миллионға дейін адам қаза тапқан, мерт болған бір жауынгерге шаққанда, зорлық әрекеттерінен, тойып тамақтанбаудан, аурудан тоғыз бейбіт тұрғын қаза табады екен. Көрсетіліп отырған адам шығыны Екінші Дүниежүзілік соғыста қаза тапқандардың (50 миллионнан астам) санынан асып түскенін ескерсек, Біріккен Ұлттар Ұйымының басты міндеті – жалпыға ортақ бейбіт өмір мен қауіпсіздік – әлі орындала қоймағанын мойындауымыз керек.
Сейчас 80 процентов населения Земли не имеют достаточно продуктов питания, работы и нормальных условий для жизни.
По данным ООН, в 2014 году число безработных в мире превысило 203 млн человек, через 10 лет этот показатель серьезно вырастет и, возможно,достигнет 230 млн человек. Число работающих, но получающих менее 2 долларов в день, составило 840 млн человек. Можно сказать, что 1 млрд человек на нашей планете не работает, живет в бедности. С развитием научно-технического прогресса на Западе безработица в развивающихся, бедных странах будет расти, что чревато новыми глобальными катаклизмами.
В этой связи тревожной тенденцией является рост безработицы среди молодежи, этот показатель приблизился к 75 млн человек.
Хотя количество голодающих в мире за последнее десятилетие снизилось на 126 млн человек, оно все равно остается высоким - 795 млн человек голодает.
По данным международной НПО Oxfam, 85 богатейших людей планеты владеют состоянием в 1,7 трлн долларов, столько же приходится на беднейшую часть населения планеты численностью более 3,5 млрд человек, то есть половину человечества.
Через свои специализированные учреждения ООН предпринимает усилия для решения этих проблем. Нуждающиеся получают помощь, особенно это касается африканских государств. Серьезные успехи достигнуты в миротворчестве. Организация Объединенных Наций санкционировала 69 миротворческих операций, в реализации которых приняли участие более 1 млн военнослужащих, полицейских и сотрудников гражданского персонала ООН. Сейчас более 125 тысяч миротворцев ООН работают в рамках 16 миротворческих операций на четырех континентах, сотрудники организации предоставляют продовольствие 90 млн человек в 80 странах мира, оказывают помощь 40 млн беженцев. Многие сотрудники ежегодно погибают во время исполнения своих миссий.
Тем не менее мир сталкивается с новыми вызовами и угрозами, прежде всего, это международный терроризм. Только в рядах террористической организации "ДАИШ/ИГИЛ" до недавнего времени насчитывалось около 200 тыс боевиков.
Растет производство опия-сырца в Афганистане, в 2014 году эта одна из беднейших стран мира произвела 9 тыс тонн зелья. Ежегодно пробуют или употребляют наркотики около 235 млн человек, или 5% всего населения планеты в возрасте от 15 до 64 лет.
По оценке ООН, сейчас более 750 млн человек не имеют доступа к чистой питьевой воде. На почве острой нехватки воды в течение последних 50 лет произошло 37 межгосударственных конфликтов. В этой связи надо помнить, что и Средняя Азия является вододефицитным регионом.
В 2014 году число беженцев достигло 60 млн, общее число мигрантов превысило 230 млн человек.
С 2005 года по 2014 год в мире зарегистрировано 3400 стихийных бедствий, в которых погибли 750 тысяч человек. Примерно 90% этих фатальных случаев приходится на страны с низким и средним уровнем развития. Ежегодные экономические потери от стихийных бедствий составляют 200 млрд. долларов.
Поэтому мировое сообщество нуждается в новых подходах, креативных идеях для снижения международной напряженности, налаживания масштабного сотрудничества.
ООН - это мы, мировое сообщество наций, и без наших общих усилий ни одна проблема решена не будет.
Требуется также модернизация ООН с учетом мировых реалий: организация должна отвечать новым вызовам, быть готовой противостоять новым глобальным угрозам.
Понимание этой задачи в полной мере присутствует и в самой ООН. Генеральный секретарь ООН Пан Ги Мун осуществил целый ряд реформ.Совсем недавно он предложил внести "фундаментальные изменения" в миротворческую деятельность. Обосновывая необходимость проведения данной реформы, Генеральный секретарь ООН заявил, что "мир меняется и вместе с ним должны меняться операции ООН по поддержанию мира, чтобы они и далее могли оставаться востребованным и эффективным инструментом укрепления международного мира и безопасности".
Реформирование ООН - один из самых актуальных и обсуждаемых вопросов в мировом сообществе, о чем свидетельствуют и выступления мировых лидеров в рамках юбилейной сессии ООН. Надо понимать, что реформа не может быть осуществлена в течение "одной ночи или одного дня". Это вопрос консенсуса всех государств. Поэтому данный процесс продвигается достаточно тяжело.
Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының 70-ші сессиясында Елбасымыз Біріккен Ұлттар Ұйымын реформалау бойынша нақты ұсыныстар айтты, бұл бастама Елбасының халықаралық қауіпсіздік мәселелерін шешуге жауапкершілікпен қарайтын аса көрнекті саясаткер ретіндегі беделін көрсеткені сөзсіз.
Мемлекет басшысы "соғыстардың алдын алу және қақтығыстардың салдарын еңсерудің ескірген тәсілдерінен" бас тартып, "әлемді соғыс қатерінен мүлде арылтатын және оның себептерін жоятын" жаңа Стратегияға көшуді ұсынды.
Барлық ұлттардың әлемдік ресурстар мен нарықтарға қол жеткізуін және адамзаттың дамуы үшін жалпыға ортақ жауапкершілікті қамтамасыз ету мақсатында Президент Біріккен Ұлттар Ұйымының 100 жылдығына Жаһандық стратегиялық Бастама – 2045 жоспарын және "Жаңа болашақ" тұжырымдамасын әзірлеуді ұсынды.
Елбасының назар аудартқан ұсыныстарының қатарында – Ядролық қарудан азат әлемге қол жеткізу жөніндегі Жалпыға ортақ декларацияны қабылдау, Жаһандық антиядролық қозғалыс құру, мемлекеттердің бейбіт мақсатта қолданылатын атомға және ядролық отынға кемсітусіз қол жеткізу құқығын кепілдендіру сияқты маңызды мәселелер бар.
Сонымен қатар, Президент Біріккен Ұлттар Ұйымының қолдауымен халықаралық лаңкестік пен экстремизмге қарсы тұра алатын біртұтас әлемдік желі құру бастамасын көтерді. Дүниежүзінде болып жатқан соңғы оқиғалар шеңберінде бұл ұсыныстың аса өзекті екені даусыз.
Лаңкестікке қарсы әрекет ету саласында мемлекеттердің күш-жігерін біріктіру үдерісі жоқ, Таяу Шығыстағы аса ірі лаңкестік бірлестікке қарсы жеке-дара іс-қимылдар қолданылуда. Қазақстан Президенті Біріккен Ұлттар Ұйымы лаңкестікті жаһандық қатер ретінде мойындауы қажет деп санайды. Мұндай сын-қатер, бір жағынан, қарулы күштердің, екінші жағынан, тартымды идеялардың тоғысқан әрекетін талап етеді.
Біріккен Ұлттар Ұйымын алмастыра алатын балама жоқ екенін баса айта отырып, Мемлекет басшысы ұйымның жұмысын реформалап, оған жаңа серпін берудің қажеттілігін атап көрсетті.
Шын мәнінде, Біріккен Ұлттар Ұйымының барша жұртқа белгілі кемшіліктеріне қарамастан, оның халықаралық мәселелерді шешудегі негізгі рөліне күмән келтірмеуіміз қажет. Елбасы Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында көрсетілген басты қағидаттардың мызғымас беріктігін әділ атап өтіп, осындай күн тәртібіне арналған жоғары деңгейдегі халықаралық конференция шақыруды ұсынды. Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік кеңесінің құзырынсыз өз бетімен санкциялар қолдануды болдырмау жөніндегі Президент ұсынысы өте орынды айтылып өтті.
Уважаемые участники!
Как Вам известно, мне довелось в течение более двух лет работать в качестве заместителя Генерального секретаря ООН, Генерального директора отделения ООН в Женеве, Генерального секретаря Конференции по разоружению.
Впервые в истории ООН ее ключевое отделение возглавил представитель Азии. В этом видится признание авторитета Казахстана и, конечно же, нашего руководителя, Елбасы Нурсултана Абишевича Назарбаева.
Женевское отделение ООН является глобальным центром международной активности, где осуществляется политическое, административное, протокольное, конференционное и информационное обеспечение около 10 тысяч международных мероприятий ежегодно, а также координация деятельности международных организаций в самой Женеве и более 70-ти структур и подразделений ООН по всему миру.
Мне было поручено усилить роль Женевского отделения как центра многосторонней дипломатии. Одной из главных задач моей работы стала организация переговорного процесса по урегулированию сирийского кризиса. В этой связи хотел бы выделить первую министерскую конференцию по Сирии "Женева-1" состоявшуюся 30 июня 2012 года под председательством Генерального секретаря ООН Пан Ги Муна и при модераторстве бывшего Генерального секретаря ООН, Нобелевского лауреата Кофи Аннана. На этом форуме было принято Женевское коммюнике "Группы действий по Сирии", заложившее политическую основу возможного урегулирования сирийского кризиса. К сожалению, этот документ остается единственной договоренностью по конфликту в Сирии, так как дальнейшие переговоры не принесли результатов. Более того, появился и развернул свою преступную деятельность крупнейший в истории человечества террористический интернационал.
Самая актуальная задача – подавить международный терроризм, в противном случае будущего у Сирии как целостного государства не будет. Нужно помочь сирийскому народу выйти на путь мирного строительства. Эта страна, безусловно, нуждается и в политических, и в экономических реформах, но они могут начаться только после ликвидации террористической угрозы, при посредничестве и согласии ведущих держав.
Важным направлением деятельности Женевского отделения ООН стали консультации и переговоры по иранской ядерной программе на протяжении 2013 года. По их итогам было достигнуто соглашение, ставшее отправной точкой для последующих договоренностей по этому вопросу.
Следует отметить, что стабилизация обстановки в Сирии, а также урегулирование иранской ядерной проблемы – это вопросы, имеющие непосредственное отношение, к национальной безопасности Казахстана. Мы заинтересованы в мире и стабильности вокруг наших границ, на достижение этой цели сориентирована казахстанская внешняя политика.
Мне также довелось участвовать в глобальном антиядерном саммите в Сеуле, других международных форумах, выполнять по поручению Генерального секретаря ООН деликатные дипломатические поручения и миссии в различных странах и самой Женеве.
В период моей работы в Женевском отделении были проведены реформы, направленные на внедрение так называемых "зеленых" технологий, которые были положительно оценены руководством Организации Объединенных Наций. Эти изменения дала должный эффект с точки зрения экономии в деятельности Женевского отделения ООН. Генеральный секретарь и руководство ООН дали положительную оценку и кадровой работе в Женевском отделении ООН, которая стала прозрачной и, я бы сказал, более справедливой. В целом Женевское отделение ООН, по оценке дипломатического сообщества, сильно прибавило как центр многосторонней политики и дипломатии.
Хотел бы также напомнить, что в Женеве во Дворце Наций был открыт многофункциональный конференционный зал "Казахстан". Его с удовольствием посещают туристы. Зал используется для мероприятий в рамках ООН. Этим летом конференционный зал "Казахстан" посетил Глава нашего государства.
Казахстан исходит из того, что ООН по-прежнему востребована, ей нет альтернативы. Только под эгидой этой всемирной организации сообщество наций способно выработать эффективные коллективные ответы на глобальные вызовы. В наших общих интересах продолжать работу по укреплению ООН как общечеловеческого достояния, которым мы должны дорожить.
Құрметті қатысушылар!
Бүгінде еліміз алып жаңғыртулар қарсаңында тұр. Біз алдымызға әлемнің 30 дамыған мемлекетінің қатарына кіру мақсатын қойдық. Осы биік мақсатқа қол жеткізу үшін Бес институционалдық реформа бағдарламасын іске асыруымыз қажет.
2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап осы міндеттерді іске асыру үшін жыл соңына дейін "100 нақты қадам" - Ұлт Жоспарының заңнамалық арқауы қабылданады.
Осы жұмыстың шеңберінде биылғы жылы 60 заң қабылдау жоспарлануда, бүгінде Парламент соның 38-ін қабылдады. Бұл нормативтік-құқықтық негіз жаңғыртулар кезеңінің берік іргетасына айналып, еліміздің жарқын болашағын қамтамасыз етеді деп сенемін.
Сөзімнің соңында, студенттерді, профессорлар мен оқытушыларды Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің 20 жылдық мерейтойымен құттықтаймын, Қазақстанның білім және ғылым көкжиегінде университеттің үлесі арта беретініне мен кәміл сенемін.
Баршаңызға толағай табыстар тілеймін.
Назарларыңызға рақмет!